بررسی شکل و نقش در قفل و کلیدهای قدیمی فارس

این پژوهش که به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده و جمع آوری اطلاعات در آن به شیوه ی میدانی و کتابخانه ای می باشد به بررسی نقوش و اشکال قفل و کلیدهای قدیمی اقلیم فارس می پردازد. قفل و کلید در گذشته تنها برای مصارف امنیتی به کار برده نمی شد، بلکه در موارد بسیاری، همانند اثری هنری، بازگو کننده ی برخی از عناصر فرهنگی و معنوی جوامع نیز بوده است. به همین دلیل قفل و کلیدها به صورت ساده ساخته نمی شدند بلکه با اشکال مختلف و منقش به طرح و نوشته تولید می شدند. فارس از جمله اقلیم های پهناوری است که در گذشته در این حرفه از رونق قابل توجهی برخوردار بوده و اکنون مجموعه ی زیادی از قفل و کلید ها را در خود جای داده است. این تحقیق ضمن بررسی نقوش و اشکال تعدادی از این قفل و کلید ها تا حد امکان سعی در پیدا کردن مفاهیم و مبنای پیدایش آن ها در دیگر صنایع نموده است. به طور کلی برای بررسی قفل و کلیدها آن ها را از نظر شکل ساختار و نقششان دسته بندی کرده و به بررسی آن ها پرداختیم؛ که این نتایج حاصل شد؛ که بیشتر شکل قفل و کلید ها بر گرفته از اشیاء و لوازمی بوده است که مردم در زندگی روزمره خود با آن سروکار داشته اند اما در این میان از اشکال گیاهی، حیوانی و هندسی نیز استفاده کرده اند. بر روی قفل و کلیدهای قدیمی فارس از نقش های اسلیمی، آیه های متبرکه قرآن کریم، اعداد و نوشته های رمزگونه بنا به نوع کاربرد قفل و کلیدها استفاده شده است که برخی از شکل و نقش ها منطبق با نقش های بسیار قدیمی بر روی آثار تاریخی دیگر شهر هاست. اشکال و نقوش قفل و کلید های قدیمی فارس فقط به عنوان تزیین به کار برده نشده اند بلکه آن ها براساس تعابیر و مفاهیم خاصی ساخته شده اند بدین صورت که سازندگان آن ها با دانستن پیش زمینه ی قبلی در مورد مفاهیم اشکال و نقوش؛ قفل و کلیدهای قدیمی را ساخته اند؛ در آخر هم به عنوان بخش عملی به قابلیت های استفاده از شکل و نقش قفل و کلیدها در طراحی آرم های فرهنگی پرداخته شده است؛ که از شکل و نقش قفل و کلید ها و همچنین از همه ی قسمت های یک کلید مانند سرکلید، بدنه و زبانه می توان در طراحی آرم استفاده کرد نقوشی که تاکنون کمتر مورد توجه طراحان گرافیک قرار گرفته اند.